اقدام پژوهی در یادگیری و آموزش دانش آموزان

اقدام پژوهی و مورد پژوهی

موردپژوهی، نمونه‌پژوهی یا مطالعهٔ موردی یکی از روش‌های تحقیق کیفی در علوم اجتماعی است.

موردپژوهی، بررسی متمرکز و عمیق یک فرد، گروه، رویداد یا اجتماع است.

راه‌های دیگر نمونه‌پژوهی شامل تجربه‌ها، بررسی آماری و کندوکاو داده‌های بایگانی‌شده می‌باشد.

موردپژوهی بر اقدام عملی مبتنی است و به همین دلیل ممکن است پیچیده و میان‌رشته‌ای باشد و فرصت‌هایی را برای درک مسائل و جستارهای وابسته با نمونه پژوهش پدیدآورد.

در نمونه‌پژوهی دانشگاهی چهار مرحله وجود دارد:

• روشنگری استاد در مورد گسترهٔ موضوع مورد پژوهش و مسائل پیرامونی آن
• مطالعه شخصی و یادداشت‌برداری از هر گونه موضوع مرتبط توسط دانشجو
• بیان مهارت‌ها، دانش و نگرش دانشجویان در گروه‌های سه تا شش نفره، ارزیابی درستی داده‌ها، ارائه راهکارها و برگزیدن بهترین گزینه‌ها
• برگزاری نشستی اولیه که در آن، هر گروه فرعی ممکن است به ارائه بهترین راه حل خود مبادرت ورزد و استاد نیز به بیان کردن مسایل و اصول نهفته و پیش‌فرض‌های آنان بپردازد.

نمونه‌پژوهی‌های علمی باید بر پایه یک یا چند چارچوب یا مدل مفهومی معتبر باشد.

تعریف اقدام پژوهی

تعاریف زیادی برای اقدام پژوهی وجود دارد.

به عنوان مثال الیوت (Elliot) آن را به صورت «مطالعه یک موقعیت اجتماعی با دید بهبود کیفیت عملکرد در آن موقعیت» تعریف میکند.

کمیس (Kemmis) و مکتاگرت () McTaggartمیگویند «اقدامپژوهی به طور یکسان با تغییر افراد و فرهنگ گروهها، مؤسسات و جوامعی سر و کار دارد که به آن متعلقاند».

کمیس و مکتاگرت اظهار میکنند:

«اقدامپژوهی یک نوع تحقیق خود- تأملی جمعی است که به وسیله (Collective self-reflective) مشارکت کنندگان در موقعیتهای اجتماعی به منظور ارتقای منطق و عدالت عملکردهای آموزشی یا اجتماعی آنها و نیز درک آنها از این عملکردها و موقعیتهایی که در آن این عملکردها انجام میشود صورت میگیرد».

این تعریف اهمیت جنبههای تأمل و مشارکت را که منجر به تغییراتی در جهان مشارکتکنندگان میشود مطرح میکند.

در واقع تأمل، به ویژه تأمل انتقادی روی فرایند و نتایج، یک بحث لاینفک ماهیت چرخهای اقدامپژوهی است.

به هر حال اقدام پژوهی اغلب به عنوان «یک فرایند تعاملی مستلزم عملکرد محقق و مشارکتکنندگان با هم روی یک چرخه خاص از فعالیتها شامل تشخیص مسأله، مداخلات و یادگیری تأملی» تعریف میشود.

این فعالیتها به سمت یک فرد، یک گروه، یک مؤسسه یا یک جامعه بزرگتر در یک موقعیت خاص جهتدهی میشود.
اقدامپژوهی میتواند به طور همزمان برای حل مسأله، توسعه تئوری و ارتقای شایستگیها به کار رود.

در این روش، محقق عملکردها یا افراد را ارتقاء میدهد و یا تحقیق به تغییر عملکرد و مشارکتکنندگان منجر میشود.
این روش مستلزم شناسایی دلایل اقدام (که به ارزشهای محقق مربوط است)،

و جمعآوری و تفسیر دادهها برای نشان دادن دلایل و ارزشهایی که پذیرفته و انجام شدهاند است.

محیط به اقدامات انجام شده در جهت یافتن راه حل یک مشکل معنا میدهد و نتایج میتواند با تکرار تحقیق یا با مطالعه چند موردی تأیید شود.

هرچند اقدامپژوهی شباهتهایی با سایر انواع تحقیق دارد و منجر به تولید دانش و نیز شواهدی برای حمایت از این دانش،

واضح کردن فرایند تحقیق که از طریق آن دانش پدید آمده و ارتباط داشتن با دانش موجود میشود؛
تفاوتهایی نیز با سایر روشها دارد.

اقدامپژوهی نیازمند اقدام به عنوان بخش لاینفک فرایند تحقیق است.

سنتهای اقدامپژوهی مفاهیم مورد استفاده برای اقدامپژوهی متفاوتند.

مطالعه کلیه آنها نشان میدهد که اولاً به طور کلی واژه اقدامپژوهی چتری است که در بر گیرنده طیفی از سنتهای تحقیق Research tradition است و در زیر این چتر چندین متدولوژی تثبیت شده وجود دارد.

هر یک از این متدولوژیها بر اساس تعدادی روش (متد) به منظور جمعآوری و تفسیر اطلاعات شکل گرفته اند.

به هر حال، در حالی که مدلها از لحاظ روشهای مختلف متفاوتند، اما در مراحل جمعآوری دادهها، تحلیل و انجام اقدام معمولاً تمرکز آنها به طور مشترک است.

 

دانلود پروژه اقدام پژوهی