توضیحات

معرق چوب

نوعی کار با چوب از صنایع دستی که در آن یک طرح یا نقش را با کنار هم چسباندن قطعات بریده شده چوب پیاده می‌کنند.

تعریف:قرار گرفتن چوبهای رنگی در کنار هم و به وجود آوردن شکل مشخص را معرق می‌گویند. معرق چوب تلفیقی از انواع چوبهای خودرنگ و موادی مثلاً استخوان، صدف، روی، عاج، خاتم که روی سطح چوب نقشی را به وجود می‌آورد. مواد و مصالح مورد نیاز در ساخت معرق چوب موادی که به کارمی رود به دوگروه چوبی وغیر چوبی تقسیم می‌شود.

الف) مواد و مصالح چوبی درمعرق چوب از انواع چوب‌های خودرنگ که شامل:عناب، نارنج، گردو، سنجد، زبان گنجشک، راش، گلابی، فوفل، وغیره،

ب) مواد غیر چوبی:هنرمند معرق کار طبق سلیقه خود و طرح مورد نظر از موادی مانند استخوان، صدف، عاج، خاتم، مس، برنج، فیبرهای مصنوعی، به کارمی برند.

لوازم موردنیاز معرق شامل (میزکار، اره‌مویی، کمان اره، چوبسای، چکش، میخ کش، میخ سایه، تیزک، رنده، تخت پیشکار) و طرز ساخت آن

۱-رنگ‌بندی:طرح مورد نظر را با توجه به جنس، رنگ، بافت مصالح مورد استفاده بروی کاغذ نازک می‌کشند

سپس آن را روی چوبی سه لایه از جنس چوب فوفل یا رزبا میخهای سوزنی روی زمینه کار نصب می‌کنند.

بعد از آن به ترتیب علامت‌گذاری و خرد کردن طرح، برش کاری، جفت و جور کردن، پر کردن زمینه باچوب،

پولیستر کاری، این رشته هم مثل منبت در اکثر شهرهای ایران رواج دارد.

ویکی پدیا

مجموعه طرح معرق کاری

مجموعه ای که تهیه شده است از انواع طرح ها و شکل های مختلف در ابعاد گوناگون از اشیاء گرفته

تا شکل و شمایل حیوانات بصورت دو بعدی و سه بعدی همچنین در این مجموعه اشکال گوناگونی از نمونه

و مدل های چوبی ساعت، طاقچه، جا کلیدی، جا دستمال کاغذی، شلف دیواری، شلف سقفی، پازل چند

تیکه از تصاویر و حیوانات، طرح های معرق پل و برج، طرح های معرق سه بعدی حیوانات، طرح های معرق

انواع مدل اتومبیل های قدیمی و کلاسیک در نمونه های دو بعدی و سه بعدی و صدها طرح دیگر که

در این لوح فسرده گنجانده شده است.

معنا و مفهم معرق

معرق در معنای کلام اصولاً هر چیز رگه دار را گویند.

ولی مفهوم آن در این نوع هنر در کنار هم قرار دادن تکه های رنگین چوب و مصالح دیگر از جمله عاج، صدف، فلز

و… به طوری که طرح مورد نظر حاصل شود.

معرق در واقع قرار گرفتن خط در کنار خط است.

پیدایش تاریخی این هنر به درستی مشخص نیست ولی از تطبیق آن با هنر کاشی کاری بدون شک رابطه این

دو هنر را در می یابیم وجه تشابه کاشی کاری معرق با معرق روی چوب در شیوه عمل است که در هر دو

مورد نقشها از ترکیب قطعات رنگی جنس مورد نظر شکل می گیرد.

سابقه معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنر های سنتی به سال ۱۳۰۹ ه.ش بر می گردد.

در آن سال به پایمردی استاد حسین طاهر زاده بهزاد و گروهی از هنرمندان نام آور هنر های سنتی

از سراسر کشور در تهران گرد هم آمده و مدرسه صنایع مستظرفه را بنیان گذاشتند.

در طی سالیان زیاد معرق همپای حرکت زمان پیشرفت کرد و تحولات مختلفی در آن پدیدار شد.

این هنر در آغاز برای تزئین سطح میز، بوفه، در و تکیه گاه صندلی به کار برده شد و تنها نقوش اسلیمی یا گره

با ۵ رنگ محدود چوبهای آبنوس، فوفل، گلابی، سنجد و توت مورد استفاده قرار می گرفت و گاه برای تنوع از

برشهای خاتم برای اشباع نقشها استفاده می کردند.

در آن ایام شیوه معرق کاری در مقایسه با روش امروزی بسیار متفاوت بود و بیشتر به روش معرق جایگزین اجراء می شد.

تاریخچه

نخستین تاریخی که در رابطه با اشباع نقشهای کنده شده به وسیله چوبهای رنگی موجود است

تابلویی مربوط به سال ۱۳۱۳ با نقش دو سوار کار است که به وسیله احمد رعنا ساخته شده است.

عباس شهمیرزادی هنگام اجرای تابلوی خود به جای کندن سطح چوب فوفل زمینه ای در اطراف نقشها به وجود آورد.

این تابلو با مقطع بیضی نشانگر نقش دو زن بوده است.

به دنبال این دگر گونی ها در سال ۱۳۱۶ احمد رعنا با اثر ابداعی خود به نام شکارگاه معرق را از حالت سطح خارج کرد

و به صورت نیم برجسته مطرح گردانید. که همین شیوه تا امروز به نام منبت معرق متداول است.

زمینه فکری این نوآوری از نقشهای منبت کاری شده در های کاخ مرمر شکل گرفت.

تا سال ۱۳۳۴ اجرای معرق با همان ۵ رنگ محدود متداول بود و محمد طاهر امامی که در پی تنوع رنگ بیشتری در معرق بود

در اندیشه استفاده از مواد شیمیایی رنگی شد و جهت آزمون نقشهایی روی یک راکت تنیس روی میز با استفاده از مواد

یاد شده به وجود آورد.

در ۱۳۳۵ تعدادی پاراوان و بوفه معرق کاری شده از طرف دولت چین به دولت ایران اهداء شد که به هنگام حمل

تعدادی از آنها خسارت دید. مرمت بعضی از آنها با زمینه سیاه به محمد غفوری محول شد.

وی با تهیه ماده سیاهی ترکیب یافته از جوهر نیکروزین، پارافین و لاک الکل قسمتهای آسیب دیده را ترمیم کرد.

کشف جوهر

تا قبل از شناخته شدن جوهر نیکروزین برای سیاه کردن زمینه اشیای چوبی، صفحات موسیقی را می کوبیدند

و سپس در الکل حل کرده و مقداری پارافین به آن اضافه می کردند و ماده سیاه بدست آمده را به وسیله پنبه

بر روی شیء مورد نظر منتقل می کردند.

این گونه آزمونهای پیاپی موجب پیدایش اندیشه نوینی در هنر معرق شد و بدین سان در سالهای ۳۶ یا ۳۷

یک پاراوان کوچک با نقش گل و مرغ توسط عزیزالله ویزایی با زمینه سیاه که به شیوه معرق های چینی بود

ساخته شد و بدین ترتیب این سبک معرق در میان انواع آن جای گرفت.

از آن پس تا به امروز شاهد تحولاتی چند در هنر معرق بوده ایم. این تحولات عبارت اند از :

– نمایش بعد از طریق فضا سازی.

– استفاده از فلزات و سنگ.

– نمایش نقش در دو سطح.

– نشان دادن عمق با استفاده از پلیستر.

منبع: بیتوته

کلمات کلیدی: مجموعه الگو و طرح های معرق چوبی ، طرح معرق ، الگو و طرح های معرق ، طرح های معرق ، خرید اینترنتی طرح معرق ، Mural designs ، خرید اینترنتی مجموعه طرح معرق